Het beschermde dorpsgezicht van Loppersum

Oude handelswierde met monumentaal stationsgebied

Loppersum is een dorp in het cultuurlandschap Fivelingo op het Groninger platteland. Het bezit een beschermd dorpsgezicht dat uit twee aparte gebieden bestaat. Het gebied op en rond de wierde wordt al vele eeuwen lang bewoond en daar bevindt zich ook de middeleeuwse Petrus en Pauluskerk. Het dorp had vroeger ook een handelsfunctie en had dus bovenmatige betekenis in deze streek. Tegen de oude dorpskern aan ligt het stationsgebied en dat heeft later dezelfde beschermde status gekregen (lees daarvoor ook het volgende tabblad). Dat gebied is aan het einde van 19e eeuw ontwikkeld rondom het treinstation dat werd gebouwd aan de spoorlijn tussen Groningen en Delfzijl. Deze spoorlijn bestaat nog steeds. Langs de Molenweg staan verschillende fraaie monumentale gebouwen waaronder Hotel Spoorzicht.


Officiële tekst omtrent de toekenning van de status van beschermd dorpsgezicht:

De bewonings -en nederzettingsgeschiedenis van Loppersum in het Noord-Groninger zeekleigebied valt geheel binnen het kader van het wierdenlandschap. De vroegste bewoning van de dorpswierde gaat terug tot verscheidene eeuwen voor het begin van onze jaartelling. Loppersum geldt als karakteristieke representant van de in omvang beperkte groep van handelswierden, welke een bovenlokale handelsfunctie hebben in de periode dat het gebied nog grotendeels onbedijkt is. Een en ander komt zeer duidelijk tot uiting in de huidige hoofdstructuur van de oude bewoningskern. Over de lengte-as van de ovale dorpswierde loopt de hoofdweg, de Hogestraat, met aan weerszijden een aaneengesloten bebouwingslint. De lineaire structuur zet zich, aan weerszijde van een opvaart, in zuidwestelijke richting voort. Het noordoostelijke uiteinde van de langgerekte handelswierde wordt gevormd door het vrijwel rechthoekige, verhoogde kerkterrein. Het beschermingsbelang van Loppersum is vooral gelegen in de kenmerkende historisch-ruimtelijke hoofdstructuur, opgebouwd uit Lagestraat, Hogestraat en kerksituatie. Deze structuur wordt op herken-bare wijze ondersteund door de dorpsbebouwing, die deels historische kenmerken vertoont, en door de inrichting van de openbare ruimte. Met name de monumentale kerksituatie en de grotendeels nog aanwezige opvaart dragen hier toe bij. Bekijk hier het hele document:

Toelichting beschermd dorpsgezicht Loppersum


Lees het volgende tabblad voor de info omtrent de 19e eeuwse uitbreiding.

Locatie van Loppersum

In het geval u de pagina op een smartphone bekijkt:

Bekijk hier de interactieve kaart

Uitbreiding beschermd dorpsgezicht

Aanvankelijk kregen dorps -en stadskernen mogelijk bescherming als ze van zeer vroege datum waren maar later breidde men die bescherming ook uit naar bebouwingen uit de periode 1850 - 1940. Het noordelijke deel van Loppersum (het stationsgebied) behoort tot deze categorie. Het zuidelijke deel rondom de wierde en kerk is het oude dorpsgedeelte en had al een beschermde status. Beiden delen worden oa. verbonden door de Raadhuisstraat.


Officiële tekst omtrent de toekenning van de status van beschermd dorpsgezicht:

In het kader van het Monumenten Selectie Project (MSP), waarin de periode 1850-1940 aan de orde komt, is het eerder aangewezen beschermd dorpsgezicht Loppersum uitgebreid met het ten noordoosten ervan gelegen stationsgebied. Dit gebied was ten tijde van het Monumenten Inventarisatie Project, de voorloper van het MSP, reeds aangemerkt als gebied met bijzondere waarde. Het zogenaamde stationsgebied omvat globaal gezien de bebouwing langs de Raadhuisstraat, Stationslaan, Parallelweg, Zeerijperweg en een gedeelte van de Molenweg. Het bovengenoemde gebied ontwikkelde zich na de aanleg van de spoorlijn Groningen-Delfzijl, die in 1884 gereedkwam. Met name de hoge mate van gaafheid van zowel de ruimtelijke structuur als het bebouwingsbeeld, alsmede de grote architectuurhistorische waarde van een groot deel van de bebouwing in het gebied hebben geleid tot de uitbreiding van het reeds eerder aangewezen beschermd dorpsgezicht Loppersum. Bekijk hier het hele document:

Toelichting beschermd dorpsgezicht Loppersum (uitbreiding)

Filmpje

Het filmpje is gemaakt bij de Petrus en Pauluskerk van Loppersum (eind juni 2021).