Agrarische welvaart in de 19e en 20e eeuw
De Wadwerderweg is een bijzondere variant van een beschermd dorpsgezicht omdat hier niet een dorp centraal staat maar een
zoals de naam al aangeeft een weg. Een deel van de Wadwerderweg ligt overigens wel in een dorp en dat is
Usquert.
Het grootste deel van de weg bevindt zich buiten het dorp, het traject door het gehucht Wadwerd richting het dorp Warffum. Niet alleen het
weggedeelte heeft een beschermde status maar ook de in noordelijke richting uitstrekkende akkers wat dit tot het meest omvangrijke
beschermde dorpsgezicht van Noord Groningen maakt. De historische waarde van de Wadwerderweg stamt uit de 19e en 20e eeuw toen
Usquert en omgeving welvarend werd door de florerende akkerbouw. Dat heeft gezorgd voor grote boerenbedrijven, later de bouw
van arbeidershuisjes en met name in het dorp de bouw van villa's voor rentenierende boeren. Die villa's staan niet alleen
in het dorpsgedeelte van de Wadwerderweg maar ook voor een deel in de Raadhuisstraat dat ook een beschermde status heeft. De dorpswierde
van Usquert met haar middeleeuwse kerk behoort dus niet tot het beschermde dorpsgezicht. Dat geld wel voor
het Raadhuis van Usquert, een bekend architectonisch gebouw van Berlage.
De Gast in Zuidhorn (ook een beschermd dorpsgezicht)
in het Groninger Westerkwartier is overigens een ander mooi voorbeeld van de effecten van florerende landbouw in deze periode.
Interessant:
Boerderijenroute (fietsen of wandelen)
Officiële tekst omtrent de toekenning van de status van beschermd dorpsgezicht:
Het beschermd dorpsgezicht Wadwerderweg ligt aan de westzijde van het dorp Usquert, in de regio het Hogeland. Het gezicht omvat de gehele
Wadwerderweg en het gedeelte van de Raadhuisstraat tot en met de splitsing met de
Hoogtjestraat met bebouwing aan weerszijden. Ruimtelijk gezien kunnen in het beschermde gezicht drie gedeelten worden onderscheiden,
die elk min of meer hun eigen karakter hebben:
A. Het oostelijke gedeelte van de Wadwerderweg en de Raadhuisstraat, waar de bebouwing
hoofdzakelijk gevormd wordt door vrijstaande renteniers-woningen en villa’s: het villagedeelte.
B. Het middelste gedeelte van de Wadwerderweg
vanaf de kruising met de Provinciale Weg in het westen tot aan het villagedeelte in het oosten, waar de bebouwing hoofdzakelijk kleinschalig
is en uit arbeiderswoningen bestaat: het arbeiderswoningengedeelte.
C. Het westelijke gedeelte van de Wadwerderweg vanaf de voormalige gemeentegrens
met Warffum tot de kruising met de Provinciale Weg, waar de bebouwing wordt gevormd door boerderijen en arbeiderswoningen: het boerderijengedeelte.
Het beschermd gezicht Wadwerderweg heeft zich ontwikkeld langs de uit-valsweg naar Warffum, aan noordwestelijke zijde van de dorpskern van Usquert.
De aanwijzing is met name gebaseerd op het feit dat in het beschermde gezicht zeer duidelijk de maatschappelijke en economische ontwikkelingen
in de periode 1850-1940 in de provincie Groningen zijn af te lezen, die uniek zijn voor Nederland. Daarnaast heeft de bebouwing in het beschermde
gezicht een tamelijk grote architectuurhistorische waarde en vertoont met name het boerderijengedeelte een sterke samenhang met het achterliggende
open polderlandschap. Bekijk hier het hele document:
Toelichting beschermd dorpsgezicht de Wadwerderweg
Locatie van de Wadwerderweg
In het geval u de pagina op een smartphone bekijkt:
Bekijk hier de interactieve kaart
Read in English?