Verslag van de route | zaterdag 30 mei 2020
Dit is een wandelroute van ongeveer 14 kilometer door het oudste cultuurlandschap van West-Europa, namelijk
het Nationaal Landschap Middag-Humsterland, geflankeerd door het Reitdiepgebied. In de vroege middeleeuwen bestond deze streek uit eilanden met daarop wierden. De wierden (terpen) waren de locaties waar de mensen leefden en/of zich terugtrokken voor het hoge water.
Middag-Humsterland is zelfs voorgedragen om te worden toegelaten tot de lijst van werelderfgoedlocaties.
Het startpunt van de route is het mooie dorpje
Garnwerd maar je kunt ook starten in de dorpjes Aduarderzijl, Ezinge
en Feerwerd.
Garnwerd ligt aan het Reitdiep, heeft een beschermd dorpsgezicht, bevindt zich aan het
Pieterpad en biedt horecagelegenheden aan of vlakbij het water. Eén daarvan is Eetcafé Bij Hammingh,
een rijksmonument uit de 19e eeuw. Een ander in het oogspringend gebouw is de molen genaamd 'De Meeuw'. Voordat je dit wierdedorp uitloopt om de wandeling
te beginnen, loop ook nog even door het smalle straatje rechts van Café Hammingh. Dat is de Burgermeester Brouwersstraat die je naar de prachtige
deels 13e eeuwse Sint-Ludgerkerk leidt. Het is het smalste straatje van Nederland en wordt geflankeerd door huisjes die op de monumentenlijst staan.
Wandel het dorp in noordelijke richting uit en sla rechtsaf. Je loopt dan een stuk over de autoweg maar al snel kun je rechts de graskant opzoeken en doorlopen
naar het rustige weggetje dat naar
Aduarderzijl gaat. Daar bevind je je op de grens met het landschap Lauwersland, een ingepolderd gebied rond het Reitdiep dat heel lang
geleden in direct contact stond met de Lauwerszee. Rechts zie je de dijk die langs het Reitdiep ligt en links landerijen. Uiteindelijk kom je bij het
pittoreske gehucht Aduarderzijl. Daar staat een sluis die het Aduarderdiep van het Reitdiep scheidt. Je kunt op de sluis gaan staan voor mooie uitzichten over
beide rivieren en het omliggende land. Eind 16e eeuw is hier oveigens nog enkele keren gevochten tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Vlakbij de sluis zie je
nog het 18e eeuwse Waarhuis waar tegenwoordig vooral culturele evenementen plaatsvinden. Wandel het gehucht uit en neem daarbij de rechter afslag. Die weg
voert je via het gehucht Allersma naar
Ezinge. Dat is een traject wederom langs de dijk en langs - in dit geval - akkerland. In het net genoemde gehucht staat
de fraaie Allersmaborg, verscholen achter de bomen. De van oorsprong middeleeuwse borg waarvan het huidige uiterlijk uit de 17e eeuw stamt is normaal niet
te bezichtigen. Het is een congrescentrum van de Rijksuniversiteit Groningen en een trouwlocatie. Echter: het terrein rondom de borg is wel vrij te betreden. Maak
dus even het korte rondje door de bossen waarbij je de Allersmaborg vanuit elke hoek kunt aanschouwen. Een hele mooie locatie.
Wandel het borgterrein weer uit en volg de weg naar het volgende dorp.
Het hoofddoel daar is de Kerk van Ezinge (zie ook de rechthoekige foto) die prachtig gesitueerd is op een duidelijk waarneembare wierde (terp). Net als in Garnwerd is dit een beschermd Gronings dorpsgezicht en ook stamt deze kerk
uit de 13e eeuw. Het gebouw is zeer mooi aan de voorkant maar je kunt het ook aan de achterkant bekijken. Volg het pad links van de kerk en volg de weg rechts
langs het mooi witte huis beneden. Vlak daarna kun je via een wandelpad een kort rondje lopen om de kerk en de wierde waar het op staat in volle glorie te
bekijken. Na een kort stukje wandelen keer je weer terug in Ezinge. Aan de andere kant van de hoofdweg kun je ook het Museum Wierdenland
bezichtigen waar de schatten van dit historische Nederlandse cultuurlandschap te zien zijn.
Vervolgens loop je het dorp uit via dezelfde weg als de heenweg. Op den duur kun je een afslag (rechtdoor)
nemen die je leidt over het fietspad naar Feerwerd en dat doe je dan ook. Ook Feerwerd is weer een dorpje met enkele schilderachtige straatjes. Het centrum wordt
gevormd door de middeleeuwse Jacobuskerk, een gebouw met een andere uitstraling dan de andere twee kerken langs deze wandelroute want deze kerk is wit.
Als je vanaf het bruggetje bij de hoofdweg naar de kerk kijkt, sla dan vóór de kerk rechtsaf en aan het einde links. Dan wandel je over een andere weg naar
Aduarderzijl, het gehucht waar je eerder ook al bent geweest. Daar aangekomen zie je enkele schilderachtige huisjes en neem je de eerste afslag rechts. Die leidt
je langs het Aduarderdiep terug naar Garnwerd. Langs het water vind je ook de camping en ook de locatie waar de Reitdiepveer vertrekt naar Schaphalsterzijl*.
Dat is een gehucht op een andere (noordelijkere) locatie van die rivier. De Reitdiepveer is vooral handig
voor fietsers die een shortcut willen nemen tijdens een fietsroute. De route langs het Aduarderdiep is een smal wandel/fietspad langs verschillende woonboten en eindigt
bij de weg in het gehucht (zonder kern) Schifpot. Vlak na de brug aldaar vind je rechts het begin van het wandelpad naar Garnwerd. Dat leidt je door het weiland naar
het dorp. Een groot deel van de net beschreven route is ook nog eens gewandeld in januari. Bekijk hier het
Rondje Garnwerd (2)
waar je kunt zien hoe het landschap er in de winter (geen sneeuw) uit ziet.
* Kijk hier voor een
wandelroute via Schaphalsterzijl.
Op de website staat ook een wandelroute die in grote mate overeenkomt met dit rondje:
Rondje Garnwerd - Garnwerd (11 km)
Als fietsroute gebruiken?
Deze route is ook per fiets af te leggen, met uitzondering van het laatste stukje van Schifpot door de weilanden naar Garnwerd. Als alternatief volg je gewoon de grote
weg terug naar het dorp. Laat de fietsen nog even staan als je de zeer smalle Burgermeester Brouwersstraat en
de Sint-Ludgerkerk in Garnwerd wilt bekijken. De fiets kun je stallen vóór 'Bij Hammingh' aan het water.
Interactieve kaart van de route (en omgeving)
In het geval u de pagina op een smartphone bekijkt:
Bekijk hier de interactieve kaart
Met het openbaar vervoer naar Garnwerd
Met het openbaar vervoer in Garnwerd komen kan vanuit Winsum, Ezinge, Saaksum en Oldehove. Dat is lijn 36 van Qbuzz tussen Winsum en Oldehove.
Er wordt overwegend gereden met een 8 personenbusje. Rijdt één keer per uur, niet op zaterdag en zondag.
Tijdens de afgelopen zomervakantie (2020) reden er grote bussen. Of dat volgend jaar wederom het geval is kan ik niet zeggen.
Het dorp Winsum is prima per openbaar vervoer te bereiken. Het ligt aan de spoorlijn tussen de stad Groningen en Roodeschool. De trein (Arriva) rijdt twee keer per uur,
op zondag één keer per uur. Op bepaalde tijdstippen
rijdt deze trein door naar de Eemshaven waar bijvoorbeeld de veerboot naar Borkum vertrekt. Dit is de spoorlijn Groningen (hoofdstation), Groningen Noord,
Sauwerd, Winsum, Baflo, Warffum, Usquert, Uithuizen, Uithuizermeeden, Roodeschool en Eemshaven.
Bekijk dienstregelingen:
NS (ook voor Arriva diensten) |
QBuzz
Read in English?